ELEVEN. Crème de la crème zamkowych nabytków – malarstwo
Jedenaście wyjątkowych obrazów wybranych spośród ponad 60 malowideł zakupionych w ostatnich latach do kolekcji Zamku Królewskiego prezentujemy na najnowszej wystawie ELEVEN. Crème de la crème zamkowych nabytków – malarstwo. Florenckie quattrocentro, caravaggionizm, animalistyka holenderskiego Złotego Wieku, wenecka weduta, piemoncki i wenecki renesans, oświeceniowe malarstwo portretowe oraz historia antyczna w stylu klasycystycznym – obrazy, które znalazły się na wystawie w Zamku Królewskim, reprezentują różnorodność stylów, epok, tematyki, a także historii pochodzenia.
„Z około 60 niedawno pozyskanych obrazów musieliśmy wybrać nieduży zestaw. Po wielu dyskusjach zdecydowaliśmy się na tę tzw. Wspaniałą Jedenastkę, która jest bardzo zróżnicowana stylistycznie i chronologicznie. Zjawiskowa Madonna Paola Uccella z początku XV wieku sąsiaduje z płótnem Angeliki Kauffmann Matka Grakchów, powstałym w oświeceniowym Rzymie na zlecenie księcia Stanisława Poniatowskiego. Natomiast praca Mattii Pretiego Gra w tryktraka poświadcza rewolucję w sztuce europejskiej, dokonaną za sprawą Caravaggia. Zamek Królewski w Warszawie tworzy ważną i reprezentatywną kolekcję sztuki europejskiej. Chcemy, żeby była ona nie tylko atrakcyjna dla widzów, ale także pozwalała na wymianę i wspólne projekty muzealne z najlepszymi placówkami na świecie. Cel, jaki nam przyświeca, to Wielkie Muzeum, które za sprawą swoich zbiorów, kompetencji pracowników i organizowanych wystaw czasowych będzie dobrze rozpoznawalne w skali międzynarodowej” – mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.
W ciągu ostatnich kilku lat zbiory Zamku Królewskiego wzbogaciły się o kilkaset dzieł sztuki, m.in. obrazy, rysunki, ryciny, meble, okazy porcelany, srebra, a także militaria. Wśród pozyskanych obiektów znalazło się ponad 60 różnorodnych malowideł pochodzących z okresu od XIV do XIX w. pędzla zarówno przedstawicieli ośrodków sztuki z całej Europy, jak i artystów polskich lub w Polsce działających.
Jedną z myśli przewodnich przy dokonywaniu zakupów jest uzupełnianie wystroju historycznych wnętrz Apartamentów Królewskich w Zamku oraz Apartamentu księcia Józefa Poniatowskiego w pałacu Pod Blachą. Szczególnie ważne w tym kontekście są pozyskiwane na nowo dzieła, które miały kiedyś swoje stałe miejsce w tych rezydencjach bądź są związane z przebywającymi tutaj w przeszłości władcami i ich dworami.
Aż trzy prezentowane na wystawie obrazy pochodzą z dawnej kolekcji króla Stanisława Augusta, o czym poświadczają napisane czerwoną farbą na licu numery królewskiego inwentarza. Dwa z nich to dzieła Bernarda Bellotta, zwanego Canalettem, należące do serii widoków Rzymu, będącej pierwszym zamówieniem monarchy po przyjeździe Wenecjanina do Warszawy. Trzeci obraz pochodzący ze zbiorów stanisławowskich to scena z drobiem Melchiora de Hondecoetera, holenderskiego specjalisty w malowaniu ptaków, szczególnie cenionego przez króla, znanego ze swojej predylekcji do sztuki niderlandzkiej, stanowiącej w jego zbiorach najliczniejszą grupę malarstwa dawnego.
Także kolejne dzieła prezentowane na ekspozycji są ważnym świadectwem historii i kultury epoki oświecenia oraz zwyczajów w kręgach dworskich czasów Stanisława Augusta. Pierwszy z nich to wizerunek słynnej pamiętnikarki Anetki z Tyszkiewiczów Potockiej, namalowany przez Josefa Grassiego, wybitnego portrecistę polskiej arystokracji 2. poł. XVIII w. Z otoczeniem królewskim związana jest również scena zaczerpnięta z antycznych historii dydaktycznych Waleriusza Maksymusa, wykonana przez słynną malarkę epoki klasycyzmu Angelikę Kauffman. Dzieło to zamówił książę Stanisław Poniatowski, bratanek króla i uznany kolekcjoner sztuki. W kontekście historii Zamku niezwykle ważny jest także portret Alberta Kazimierza Sasko–Cieszyńskiego, królewicza polskiego, syna Augusta III, pędzla Marcella Bacciarellego, najważniejszego malarza na dworze Stanisława Augusta.
Obok uzupełniania wyposażenia apartamentów historycznych celem nowych zakupów jest również kompletowanie zamkowej Galerii Arcydzieł, której najważniejszą część stanowi Galeria Lanckorońskich z dwoma arcydziełami Rembrandta van Rijna na czele. Malowidła, które tutaj prezentujemy, nie tylko uzupełniają zamkową kolekcję malarstwa, lecz także poszerzają jej profil o niereprezentowane w niej dotąd style i epoki. Mowa tu m.in. o scenie rodzajowej wybitnego caravaggionisty Mattii Pretiego, niezwykle rzadkim przykładzie quattrocenta w postaci pracy Paola Uccella czy też wizerunku Matki Boskiej Defendentego Ferrariego, stanowiącym cenny wytwór piemonckiego renesansu.
Wystawie towarzyszą wykłady online prowadzone przez Magdalenę Królikiewicz z Ośrodka Sztuki Zamku Królewskiego oraz dr. Adama Tyszkiewicza z Uniwersytetu Warszawskiego. Zapraszamy również do odsłuchania wystąpień różnych specjalistów na temat poszczególnych obrazów eksponowanych na wystawie. Wszystkie prelekcje będą dostępne na platformie YouTube Zamku Królewskiego w Warszawie.
Więcej informacji o wystawie i lista prezentowanych dzieł na stronie: eleven.zamek-krolewski.pl
